 |
|
Η ανάμειξη με μία αθλητική δραστηριότητα σε έναν ορεινό προορισμό και η προσκόλληση που αναπτύσσει ο επισκέπτης με τον τόπο της δράσης αποτελεί θετική συσχέτιση των δυο εννοιών, καθώς και μείζων θέμα έρευνας και συζήτησης των δημιουργών υπαίθριων αναψυχικών "προϊόντων" και αθλητικών γεγονότων στους ορεινούς τουριστικούς προορισμούς. Στη διεθνή αγορά της υπαίθριας αναψυχής και στην επιστημονική κοινότητα, εξετάζεται το γεγονός, πως αυτές οι δυο έννοιες (ανάμειξη με μία δραστηριότητα, προσκόλληση με τον προορισμό) συντελούν στην ανάπτυξη της αφοσίωσης με το συγκεκριμένο προορισμό και την επωνυμία του. |
Ο Όλυμπος αποτελεί τον πρώτο εθνικό δρυμό (1938) της χώρας και ένα τμήμα του έχει καταχωρηθεί στο Δίκτυο Natura 2000. Αποτελεί την ζωντανή ιστορία της Ελλάδας με μεγάλη ιστορική, πολιτιστική και αθλητική κληρονομιά. Επίσης αποτελεί το ιερό βουνό, αφού εδώ επέλεξαν να κατοικήσουν οι δώδεκα θεοί της ελληνικής μυθολογίας και να εναποθέσουν τις μεταφυσικές τους ανησυχίες οι κοινοί θνητοί. Στον Όλυμπο έζησε για 20 χρόνια και εμπνεύστηκε ο ζωγράφος Ιθακήσιος και εδώ πραγματοποιήθηκε η πρώτη ταινία ορειβατικού σκι για την Ελλάδα μέσα από διάσπαρτες πινελιές αποτυπωμένες στα χιόνια, μακριά από κάθε είδους "ευκολία" στο ανέβασμα. Επιπλέον ο Όλυμπος αποτελεί έδρα σημαντικών αθλητικών γεγονότων (ορεινοί μαραθώνιοι), μέρος συναντήσεων για ορειβατικό σκι με αθλητικό ή αναψυχικό χαρακτήρα, πρόκληση για σπάνια ρεκόρ, πηγή έμπνευσης για πρωτότυπες δράσεις (κατάβαση με ποδήλατο) αλλά και πεδίο "κλασσικών" αναρριχητικών και πεζοπορικών διαδρομών.
Το ενδιαφέρον για το φυσικό περιβάλλον, την κατανόηση της συναισθηματικής σημασίας ενός τόπου για το άτομο και της αξιοποίησης του ως υπαίθριου προορισμού για δραστηριότητες απασχόλησε πολλούς επιστήμονες σε διάφορα επιστημονικά πεδία. Για το λόγο αυτό, οι ανθρωπολόγοι εξέφρασαν την άποψη πως η προσκόλληση προερχόταν από συγκεκριμένες συμβολικές έννοιες που πήγαζαν από τη γεωμορφολογία του τόπου ή από την καθημερινή διαβίωση εκεί. Από μια διαφορετική οπτική σε άλλο επιστημονικό πεδίο, πολλοί γεωγράφοι και ψυχολόγοι περιβάλλοντος πίστευαν ότι μέσο της ανάπτυξης της προσκόλλησης με ένα γεωγραφικό τόπο, οι άνθρωποι είχαν την αίσθηση του «ανήκειν» και είχαν ένα σκοπό που έδινε νόημα στη ζωή τους. Γενικά, η προσκόλληση με ένα προορισμό αντιπροσωπεύει συναισθήματα ή συναισθηματικούς δεσμούς ανάμεσα σε ένα άτομο και ένα συγκεκριμένο τόπο, ως απόρροια της λειτουργικότητας του, της ταύτισης με αυτόν, της ιστορίας του και της "ισχυρής" επωνυμίας του ('Όλυμπος).
 |
|
Υπάρχει πληθώρα θεωρητικών και εμπειρικών μοντέλων για την ερμηνεία της έννοιας της ανάμειξης με μία υπαίθρια δραστηριότητα (ορεινή πεζοπορία). Μια δραστηριότητα αναφέρεται ως σημαντική, όταν η ζωή του ανθρώπου είναι οργανωμένη γύρω από αυτή ή όταν θεωρείται ότι η δραστηριότητα βελτιώνει την ποιότητα ζωής του. Η σημασία της έννοιας της ανάμειξης οδηγεί το άτομο σε αναζήτηση πληθώρας πληροφοριών σχετικά με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα (π.χ. ενημέρωση για εξειδικευμένο εξοπλισμό, αναζήτηση πληροφοριών για το μέρος της δράσης), καθώς και στην ψυχολογική δέσμευσή του με τους φορείς ή το μέρος που παρέχεται η συγκεκριμένη δραστηριότητα. |
Σύμφωνα με την ερμηνεία των δυο θεωρητικών εννοιών, ανάμειξη και προσκόλληση, καθώς και την ανάπτυξη συνειρμών που γεννιούνται μέσα από αυτές, όπως επίσης και με το κλείσιμο ενός αιώνα από την "κατάκτηση" του ( 2 Αυγούστου 1913) πραγματοποιήθηκε μία έρευνα στον Όλυμπο με σκοπό να διερευνηθεί ο βαθμός της ανάμειξης με την ορεινή πεζοπορία στα μονοπάτια του βουνού και της προσκόλλησης προς τον Όλυμπο και κατά πόσο αυτές οι δυο έννοιες συντελούν στην αφοσίωση προς τον συγκεκριμένο προορισμό.
Λαμβάνοντας υπόψη τις αναφορές για τον ορεινό όγκο του Ολύμπου, που δεσπόζει μεγαλεπήβολα πάνω από τη θάλασσα και τα υπόλοιπα ελληνικά βουνά, εμπνεύστηκε και ολοκληρώθηκε αυτή η διερεύνηση παραγόντων και εννοιών που συντελούν στην αφοσίωση των ορειβατών στον Όλυμπο. Τα αποτελέσματα φανέρωσαν την έντονη προσκόλληση με τον Όλυμπο, αφού το βουνό προκαλεί το αίσθημα της αυτοεκτίμησης, του αυτοπροσδιορισμού και το ότι ο κάθε πεζοπόρος ανήκει σε μία ομάδα με ίδια ταυτότητα και χαρακτηριστικά. Η λειτουργικότητα του Ολύμπου, δηλαδή η έντονη γεωμορφολογία και τα περιπετειώδη μονοπάτια συνέβαλαν και αυτά στην ανάπτυξη της προσκόλλησης με το βουνό. Επίσης από τα αποτελέσματα αναδεικνύεται και ο μεγάλος βαθμός ανάμειξης με την ορεινή πεζοπορία από τους ορειβάτες. Αναλυτικότερα βιώνεται έντονα το αίσθημα της διέγερσης, σωματικής και ψυχικής, μέσο της πεζοπορίας, καθώς η ίδια η δράση διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην οργάνωση και τη διαμόρφωση της κουλτούρας των εμπλεκομένων, με κοινό παρονομαστή το ίδιο το βουνό, τον Όλυμπο. Τελικά, καταδεικνύεται η συνολική διάθεση για αφοσίωση στο βουνό μέσα από την πρόθεση για επανάληψη της επίσκεψης και περαιτέρω δράσης.
Συμπερασματικά, αναδυθήκαν τα συναισθήματα που ο επισκέπτης βιώνει μέσα από τα αλπικά μονοπάτια, τις αέρινες κόψεις, τις βαθιές χαράδρες, τις χιονισμένες κορυφές, τα καταπράσινα οροπέδια, τα πυκνά από βλάστηση δάση, την αναρρίχηση των ορθοπλαγιών, την κατάβαση με σκι των κορυφών, την εναρμόνιση με το φυσικό περιβάλλον, την ταύτιση με τη φύση, τον έναστρο ουρανό στο οροπέδιο των Μουσών και όλα αυτά που συντελούν και αυξάνουν την αφοσίωση στον Όλυμπο. Όλο το κείμενο θέλει να σηματοδοτήσει την νέα εποχή για τον Όλυμπο με το πέρας του πρώτου αιώνα και κάτι ημερών μετά την "κατάκτηση" του, με την ήδη πλούσια ιστορία του, καθώς και να δώσει μία πνοή αισιοδοξίας για το μέλλον αντάξια της επωνυμίας του...
Κείμενο: Θωμάς Καραγιώργος
Περίληψη μεταπτυχιακής διατριβής του Θωμά Καραγιώργου με τίτλο "Διερεύνηση του ρόλου της ανάμειξης με την ορεινή πεζοπορία και της προσκόλλησης με τον προορισμό ως προς την αφοσίωση με αυτόν: η περίπτωση του Ολύμπου" που πραγματοποιήθηκε στο Δημοκρίτειο πανεπιστήμιο Θράκης.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Θωμάς Καραγιώργος: thomakar@hotmail.com
